Cizre
Tarih ve Coğrafya
Cizre İlçesinin Tarihi Nuh Peygamber ve oğulları tarafından tufandan sonra kurulduğu söylenen Cizre’nin bilinen tarihi M.Ö 4.000 yılında Guti İmparatorluğuna kadar dayanmaktadır. Gutiler Cizre Dicle Cudiyi’de içine alan geniş bir bölgede hakimiyet kurmuşlardır. Cizre daha sonra M.Ö 2000 yılından itibaren Babil Araplar Asurlular Medler Persler Selevkos ve Sasanilerin; İslamiyetin bölgeye gelmesi ile beraber Emevi ve Abbasilerin hakimiyeti altında kalmıştır. 1096 yılında Büyük Selçuklular müteakiben emir ve şeyhliklerle idare edilen Cizre 1627 yılından itibaren Osmanlı İmparatorluğunun egemenliğine geçmiştir. Cizre beyliği önceleri Diyarbakır Sancak Beyliğine bağlı iken 1841 yılında Musul’a bağlanmıştır. Milli mücadele döneminde büyük başarılar gösteren Cizre ye Fransızlar gelip şehri savaşsız teslim almak istemişlerse de halkın direnişi ve silahlanmayı görerek işgalden vazgeçmişlerdir. İslamiyet’in Cizre’ye girmesi ile birlikte şehre yarımada anlamına gelen Cezire adı verilmiş Cumhuriyet döneminde ise küçük bir düzeltmeyle Cizre olarak değiştirilmiştir. Önceleri Mardin iline bağlı bir yerleşim birimi iken 16.05.1990 tarih ve 3647 sayılı yasa ile Şırnak iline bağlanmıştır. Cizre Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Şırnak İline bağlı ve ilden 45 Km. uzaklıkta bulunan şirin bir ilçedir. Doğusunda Silopi İlçesi Batısında İdil İlçesi Kuzeyinde Şırnak İli Kuzey batısında Eruh ilçesi Güneyinde ise Suriye Devleti yer almaktadır. Cizre’nin deniz seviyesinden yüksekliği 400 m. Yüzölçümü ise 460 Km2.dir. Cizre İlçesi İdil yolu ile Şırnak yolunun E-90 transit karayolu ile kesiştiği yerde Dicle nehri kenarında etrafı tepelerle çevrili yaklaşık 15.000 dönümlük düz bir alan üzerine kurulmuştur. İlçenin Kuzeydoğusunda 2089 metre yüksekliğindeki Cudi Dağı Kuzeyinde Karadağı atısında Deredağı ve batısında Akdağ bulunmaktadır. Cizre’nin Güneyi ovalıktır. İlçenin arazisi Dicle nehri çevresindeki alüvyonlu ovalarla ve ovanın doğu batısındaki yaylalardan oluşmaktadır. İlçemiz yaz aylarında sıcak ve kurak kış aylarında ılık ve yağmurlu bir iklime sahiptir. Yaz aylarındaki sıcaklık kimi zaman 60c ye kadar ulaşmaktadır. İlçemiz meteorolojik verilere göre ülkemizin en sıcak noktalarından biridir. İlçemizin bitki örtüsü sıcaklık yüzünden yok denecek kadar azdır.
Nüfus
İlçe nüfusu 1990 yılı nüfus sayımına göre 63.626 iken 1997 yılında yapılan nüfus
sayımında 74.755 22 Ekim 2000 tarihinde yapılan genel nüfus sayımında 82.042 olarak belirlenmiştir. Ancak bu oranın daha fazla olduğu tahmin edilmektedir. İlçemiz çevre ilçelerden ve köylerinden göç almakla beraber büyük il merkezlerine de göç vermektedir. İlçedeki yıllık nüfus artış hızı %25.41’dir. Ülkemizdeki nüfus artış hızının 1990-2000 yılları arasında yüzde 18 olduğu göz önünde bulundurulursa bu oran çok yüksektir. Nüfusun 69.591’i olan %85’i ilçe merkezinde 12.451’i olan %15’i ise köylerde yaşamaktadır. KM2’ye düşen insan sayısı 178’dir.
İdari Yapı
İlçemizde 26 köy ve 50 mezra mevcut olup halen 24 köy ve 26 mezra dolu 3 köy ve 27 mezra boş durumdadır. İlçe merkezi dışında belediye teşkilatı bulunmayan Cizre’de ayrıca 10 mahalle bulunmaktadır. D-
Sosyal Durum
İlçede konut tiplerini belirleyen temel faktör bölgenin coğrafi konumundan kaynaklanan aşırı yaz sıcaklarıdır. Bu nedenle daha ziyade çatısız taş örmeli ve geniş avlulu evler ağırlıktadır. Bununla beraber nüfus yoğunluğunun artması ve ekonomik durumun iyileşmesiyle beraber çok katlı modern binaların yapımında artış gözlenmektedir. Köylerde ise genelde yığma evler yapılmaktadır. Evlerde ısınmak için kışları odun ve kömür kullanılır. İlçenin dışarıdan aldığı büyük göç ile nüfus yoğunluğu artmış ve ciddi bir konut sorununu da beraberinde getirmiştir. İlçemizin sosyal yaşantısının belirleyici faktörü aşiret sisteminin sonucu olan gelenek ve göreneklerdir. Ancak kırsal kesimden şehir merkezlerine olan göçler ekonomik yapının değişmesi iletişim ve eğitimin olumlu etkileri sonucu sosyal yapıda gözle görülür gelişmeler görülmektedir. İlçede bilinen aşiretler ise Keççan Ömeran Keççan Şemsan Keççan Hesinan Tayyan Kerevan Çemkari Meman Düdeyran Musa Resan Hirekan ve Batuyan aşiretleridir Bu aşiretler her ne kadar bir arada oturmayı tercih etmekte iseler de ilçe genelinde dağınık ve karışık bir vaziyette oturmaktadırlar. Genel olarak çok çocuklu aile yapısı yaygın olupnüfus planlaması uygulamasında ciddi sıkıntılar bulunmaktadır. İlçemizde ticaret ve hizmet sektörü iş ve çalışma hayatında ilk sırayı almaktadır. Bunu tarım ve hayvancılık sektöründeki faaliyetler takip etmektedir. 4- Sağlık İlçemiz sağlık gurup başkanlığı; 1 adet 75 yataklı Devlet hastanesi 2 adet sağlık ocağı ve 1 adet Verem Savaş Dispanseri ile 1 adet köy sağlık ocağı ve 3 adet köy sağlık evi ile hizmet vermektedir.
Eğitim
Cizre İlçesinde okuma ve yazma bilen nüfusun oranı 1990 yılında erkek nüfus için %58.4 ve kadın nüfus için %20.5 iken bu oran 2000 yılında erkeklerde %82.5’e kadınlarda %44.9’a yükselmekle beraber ülkemiz ortalamasının epeyce gerisindedir. 2003-2004 eğitim yılı itibariyle merkezde 11 Köylerde 5 İlköğretim Okulu 18 Birleştirilmiş sınıflı İlköğretim Okulu 1 Yatılı İlköğretim Bölge Okulu 1 Anaokulu 4 lise 1 Halk Eğitim Merkezi 5 Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kursu ve 3 Özel Dershanede örgün ve yaygın eğitim hizmetleri verilmektir. İlçede okuryazarlık oranı %75’tir. İlçemiz genelinde ilköğretim okulu ve liselerde 80 sınıf öğretmeni ve 30 branş öğretmeni ihtiyacı bulunup şu anda bu eksiklikler vekil öğretmenler ile ücret karşılığı derse giren fakülte ve yüksek okul mezunu tarafından tamamlanmaktadır. Yaygın Eğitim Kurumları: Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğünde görevlendirilen 4 Kadrolu Usta Öğretici tarafından giyim biçki-dikiş trikotaj makine nakışları halıcılık bilgisayar okuma-yazma kursları düzenlenmektedir. Özel Öğretim Kurumları: İlçemizde 5 Özel Motorlu Taşıtlar Sürücü Kursu ile 3 Özel Dershane faaliyet sürdürmektedir. Lojman Sosyal Tesis Ve Araç Durumu: İlçemiz Endüstri Meslek Lisesine ait 10 Cizre Lisesine ait 4 Yatılı İlköğretim Bölge Okulunda 20 olmak üzere toplam 34 adet lojman bulunmaktadır. Ayrıca sosyal tesis olarak 85 yatak kapasiteli Öğretmenevi bulunmaktadır. Özel Öğretim Kurumları: İlçemizde 5 Özel Motorlu Taşıtlar Sürücü Kursu ile 3 Özel Dershane faaliyet sürdürmektedir. Cizre ilçesinde 2003-2004 eğitim yılında derslik başına 60 öğrenci düşmektedir. 3-İlçe Halk Kütüphanesi: Kütüphane 1987 yılından beri Belediye Başkanlığına ait 57 m. Salon ve 21 m.lik müdüriyet odasında hizmet vermektedir. Kütüphanede değişik konularda olmak üzere 6549 civarında kaynak eser ile eğitim amaçlı televizyon ve video bulunmaktadır. Yıllık toplam okuyucu sayısı 15.000 civarında olup üye sayısı toplam 457 kişidir. İlçemizin yoğun bir nüfusa sahip olması ve Kütüphanenin okuyucu salonunun dar olması nedeniyle gelen okuyucuları alacak kapasiteye sahip olmaması ve okuyucuların sükünet içerisinde çalışma alanı bulamamalarına Kütüphanemizin çocuk kütüphanesi haline gelmesine ve yetişkin okuyucuların çok seyrek uğramalarına neden olmaktadır. 1996 yılında Kültür Merkezi için 2000 m2 arsa tahsisi yapılmış yatırım programlarına alınmış fakat bugüne kadar yapımına başlanmamıştır. Cizre Özel İsmail Ebul-iz El-Cezeri Müzesi Belediye Caddesindeki 1917 yapımı eski belediye binası 1996 yılında müze olarak açılmıştır. Müzede etnografig ve arkeolojik gudi babil asur selçuklu osmanlı cizre azizan beyliği ve yakın döneme ait 480 eser sergilenmektedir. Bunlar arasında en önemlileri Nuh peygambere ait kıble taşı tufanla ilgili fosillerdeniz salyangoz ve midyeleridir.İlçede en sevilen spor ülkemiz genelinde olduğu gibi futboldur. Cizrespor 2. Lig B kategorisi c gurubunda mücadele etmekte olup ilk yarıyı 10 sırada tamamlamıştır.
Ekonomi
1994 yılından itibaren Başbakanlık genelgesiyle bölgemizde bulunan Habur sınır kapısı üzerinden insani amaçlı yük götüren kamyonların motorin ithalatına izin verilmesiyle beraber ilçemizdeki kamyon sayısı hızla artmış ve adeta tek geçim kaynağı haline gelmiştir. Genel olarak 50.000 ilçemizde ise 16.000 kamyon ve tır bu amaçla kullanılmaya başlanmış başlangıçta kamyonlar için 1.5 tırlar içinse 2 ton motorin ithalat izni 1998 yılı Başbakanlık genelgesiyle 4 ve 8 tona çıkarılmıştır. Sözkonusu sınır ticaretinin getirmiş olduğu zenginlik eylül 2001 tarihine kadar devam etmiş daha sonra getirilen kısıtlama ve yasaklamalar sonucunda durmuş olup ilçemiz ve bölgemiz %80’leri bulan büyük bir işsizliğe mahkum olmanın yanında vergisi dahi ödenemeyen kamyon çöplüğüne dönmüştür. 2- Sanayi İlçemizde sınai anlamda tesis yok denecek kadar azdır. Bozalan köyü sınırlarında mülkiyeti özel idareye ait olan gayrifaal tuğla fabrikası ve ilçe merkezinde özel sektöre ait yine atıl vaziyette bir un fabrikası haricinde sınai tesis bulunmamaktadır. Bunların dışında Dicle nehri üzerinde faaliyet gösteren irili ufaklı kum ocakları mevcut bulunmaktadır. Uygun coğrafi konumu dolayısıyla sınai yatırımlar için bir potansiyeli bulunan ilçemizde organize sanayi bölgesi kurulması konusunda çalışmalar devam etmektedir. İlçemiz ticari hayat itibariyle canlı olup bölgenin merkezi konumundadır. 1998 yılında kurulan Cizre Ticaret ve Sanayi Odasının ise 1050 üyesi bulunmaktadır. İlçe merkezinde Ziraat İş ve Oyakbank banka şubeleri mevcuttur. İlçemizde çok az miktarda sulanabilen tarım arazisi mevcuttur. Bunlar genelde Dicle Nehri ile bunun kolları olan bir takım küçük akarsuların yanında olan arazilerdir. İlçemizde Toplam Sulanabilen arazi miktarı (2.269) Ha.’dır. İlçemizde Tarımsal Arazi durumu şu şekildedir. Hayvancılık ; İlçemizde hayvancılık büyükbaş küçükbaş ve kümes hayvancılığı olarak herkesin kendi ihtiyacını göreceği bir şekilde sürdürülmektedir. Bölgemizde artan terör olayları nedeniyle hayvancılık gerilemiş olduğundan ticari amaçlı hayvancılık çok az yapılmaktadır. Tekrar hayvancılığı ve hayvansal ürünlerin ticari amaçlı yetiştirilmesini özendirmek ve halkımıza öncülük yapmak üzere ŞIRGE Vakfı öncülüğünde ve ortaklığında kurulan Katran Köyünde CİHİP Ltd. Şti. halen yasal olarak faaliyetlerini sürdürmekle beraber süt inekçiliği faaliyetlerini sermaye yetersizliği dolayısıyla durdurmuştur. Ayrıca Koçtepe Köyü Şabani mezrasında yine ŞIRGE Vakfı tarafından yapılan 40.000 kapasiteli alabalık üretme çiftliği tam kapasite ile çalışmamakla beraber 5.000 adet yavru alabalık havuzlarda bulunmaktadır. Kümes hayvancılığını teşvik ve geliştirmek amacıyla hindi palazı projeleri uygulanmaya çalışılmaktadır. İlçemiz Tarım Müdürlüğünce İlçemize giriş ve çıkış yapan her türlü hayvanın kontrolleri ile ilçemizde yetiştirilen hayvanların sağlık taraması sürekli olarak yapılmaktadır. İlçemizdeki küçük ve büyükbaş hayvan mevcudu aşağıya çıkarılmıştır.
Ulaştırma ve Altyapı
İlçede Enerji Üretimi Ve Tüketimi İlçemizde TEAŞ’ın Cizre Trafo Merkezi 154 Kilovoltluk enerjiyi 34.5 Kv’ye indirerek Cizre ve çevre yerleşim birimlerine elektrik enerjisi sağlamaktadır. Tesisin kurulu gücü 50 MW’dir. İlçede kişi başına elektrik enerjisi tüketimi ortalama yıllık 1200 KWH’dır. Cizre ilçesine bağlı 24 köy 15 mezra ve 15 karakol olmak üzere 54 yerleşim biriminin işletmesi aksatılmadan yürütülmeye çalışılmaktadır. Köye dönüş projesi kapsamında Ulaş Bağlarbaşı ve Kayaköy’ün elektrik altyapıları tamamlanmış bulunmaktadır. Şehir merkezinde Dicle Nehrinin kenarındaki 2 adet keson kuyu ve DSİ tarafından açılan 2 adet derin kuyuyla Dereköy membasından elde edilen kaynak suyunna ilaveten Çağlayan Köyünden getirilen kaynak suyla sağlanmakta olup Şehrin % 70’lik kısmına düzenli olarak su verilebilmektedir. Çağlayan Köyünden Cizre Su Depolarına kadar 29 km olan su isale hattı döşemesi ve toplam 12.000m3 kapasiteli 5 adet deponun (2 adet 5.000 m3. 1 adet 1.000 m3 2 adet 500m3) yapımını kapsayan içme suyu isale hattı çalışmalarının %100’lük kısmının fiziki gerçekleştirilmesi tamamlanmıştır. İlçemize bağlı 24 köy ve 18 mezranın büyük bölümünde içmesuyu sorunu bulanmamaktadır. 25.09.2002 tarihindeki ilk kanalizasyon çalışmalıyla 650.000.000.000 TL’si Başbakanlık Acil Destekleme Fonundan 600.000.000.000 TL’si ŞİRGE Vakfından 850.000.000.000 TL’si de Cizre Belediye Başkanlığından olmak üzere toplam 2.100.000.000.000 TL harcanmış ve bu çalışmayla ilçenin kanalizasyon sorununun %45’lik bölümü tamamlanmıştır. İpek yolu olarak da adlandırılan ve ülkemizi Irak’a bağlayan E-90 Uluslararası karayolu ilçemizden geçmektedir. Cizre buna ilaveten Şırnak (D-400) ve Midyat (D 380) Devlet yollarının E-90 ile kesişme noktasındadır. Demiryolunun bulunmadığı ilçemize en yakın hava limanı Mardin en yakın liman ise Mersin illerindedir. Cizre ilçesi köy yolları bakımından ülkemizdeki şanslı ilçelerden biridir. Bütün köy yollarımız asfalt olup bazılarının özellikle ikinci kat asfalt kaplamaya ihtiyacı bulunmaktadır.
Cizre
Turizm
Cizre ilçesi sahip olduğu zengin tarihi kültürel kaynakları ve doğal değerleri ile turistik açıdan cazibe merkezi olabilecek niteliklere sahiptir. İlçenin turizm merkezlerinin başında Nuh Tufanı sonucu Hz. Nuh Gemisinin konduğuna inanılan Cudi Dağı gelir. Cudi Dağında Hz.Nuh (A.S.) ın gemisine ait mıt denilen büyük çiviler ve tahta kalıntıları mevcuttur. Bu olayı Kuran’ ı Kerim’ de doğrulanmaktadır. Cizre’deki tarihi eserler Cizre Ejderleri: Fizikçi ve Makine mucidi “Ebul-iz İsmail Bin Rezzez El Cezeri” tarafından XII. Yüzyılda kazıma tekniği ile tunçtan Cizre Ulu Camii iç kapısının tokmakları olarak yapılmıştır. Sfenks ejderler badem gözlü sivri kulaklı kanatlı yaratıklara benzetilmiş ve birbirlerinin kanatlarını ısırır şekilde yapılmışlardır. Gövdeleri yılan derisine benzetilmiştir. Ejderlerden biri Dicle diğeri Fırat nehrini ortadaki arslan başı Cizre insanını alt bölümdeki kartallar ise savaş gücünü simgeler. Cizre Ejderleri Ulu Camii kapısında kapı tokmağı şeklinde sağlı ve sollu olmak üzere iki adet iken Ejderlerden bir tanesi 1969 yılında Danimarka’ya kaçırılmış olup diğeri ise İstanbul Türk İslam Eserleri Müzesinde sergilenmektedir. Cizre Kalesi: Hz. Nuh’un tufan olayından esinlenerek M:Ö 4000 yılında Mezopotamya’da hüküm sürmüş olan Gudi İmparatorluğu döneminde gemi şeklinde yapılmıştır. Zaman içerisinde bölgede cereyan eden savaşlar sırasında kısmen yıkılan kale daha sonra Asurlular Babiller ve Abbasiler tarafından yeniden onarılmıştır. Kalede Hamam medrese mahkeme zindan ve diğer her türlü teşkilat bulunuyordu. Kale içerisindeki beş önemli tarihi yapı ise; • Sarayburnu Kapısı: Kale içerisinde bulunan kapı M:Ö 241-246 yılları arasında Sasani İmparatorluğu zamanında 1. Erdeşir Babekan tarafından yaptırılmıştır. Üç muazzam yekpare siyah taştan yapılan kapının kubbesi içerisinde bir kitabe ile iki arslan kabartması bulunmaktadır. Mem-u Zin Zindanı: Mem-u Zin destanında Mem’in kaldığı zindan halen sağlam olarak muhafaza edilmektedir. Taşları arasında eritilmiş kurşunun harç yapılarak döküldüğü zindanın üst kısmı kubbe şeklindedir. İki Katlı Tarihi Bina Asur Sasani ve Arap Hükümdarları tarafından on odalı ve kalın taş duvarlı bina 1480 li yıllarda Cizre Emir beyi Tacdin’in evi olarak kullanılmıştır. Belek Burcu 1596 yılında Cizre Beyi Şeref Bin Muhammed Bin Hanabdal tarafından kalenin kuzeybatısına bir sıra siyah bir sıra beyaz taştan ve dikdörtgen şeklinde yapılmıştır. Hamidiye Kışlası II. Abdülhamit devrinde Cizre’yi idare eden Mustafa Paşa tarafından kalenin güneyinde yaptırılmış kışla binasıdır. Nuh Peygamber Camii ve Türbesi Halen ilçemizde bulunan ve İslamiyetten önce kilise olduğu söylenen caminin alt Hz. Nuh’un mezarı bulunmaktadır. Bugün cami ve türbe modern görünüme kavuşmuştur. Ulu Cami İslamiyetin kabul edilmesiyle beraber 639 yılında kiliseden camiye çevrilmiştir. Restorasyon çalışmaları devam eden Ulucami halen cami olarak da kullanılmaya devam edilmektedir.. Kırmızı Mederese ve Şeyh Ahmet El-Cezeri Türbesi 15. yüzyılda Cizre Azizan Beyi II: Şeref tarafından yaptırılmıştır. Selçuklu mimari tarzını taiyan yapı kırmızı tuğlalarla örüldüğünden “kırmızı medrese” denilmiştir. Mescidin güneyinde türbesi bulunan Şeyh Ahmed El-Cezeri ise 1404-1479 yılları arasında yaşamış ünlü bir şairdir. İsmail Ebul İz El-Cezeri Türbesi 1153-1233 yılları arasında Cizre’de yaşayan ünlü mucidin türbesi Nuh Peygamber Camii avlusundadır. Abdaliye Medresesi ve Mem-u Zin Mir Abdal camii olarak isimlendirilen mederese 1437 yılında Cizre Azizan Beyi Emir Abdullah İbn Abdullah İbn Seyfettin Bohti tarafından yaptırılmıştır. Şair-yazar Şeyh Ahmed Hani tarafından kaleme alınan Mem-u Zin aşkının kahramanları Mem Zin ve Bekir’in türbeleri medresenin güneyinde ve bodrum katındadır. İlçemizde 3 yıldızlı bir otel bulunmaktadır. Cizre ilçesinin sosyo-ekonomik yapısının değerlendirilmesi sonucunda ileriye dönük gelişme perspektifleri içerisinde turizm sektörünün önemli bir potansiyele sahip olduğu ve potansiyelin iyi bir şekilde değerlendirilmesi sonucunda turizmin ilçe ekonomisine olumlu katkılar sağlayabileceği değerlendirilmektedir.
Cizre
Çalışmalar ve Yatırımlar
Şırnak Cizre Küçük Sanayi Sitesi 1999 yılında 875.000.000.000 TL ihale bedeliyle Nusaybin yolunda yapımına başlanan 100 işyeri kapasiteli Cizre Küçük Sanayi Sitesinin %20’si bitirilmiş durumdadır. Cizre – Çemkari Göçebe 196 Konut inşaatı 1996 yılında 173.896. Milyon TL bedelle ihalesi yapılan konutlar bitirilmiş olup dağıtım için hak sahiplerinin belirlenmesi beklenmektedir. Kebeli Köyü İlköğretim Okulu 2003 yılında 299.900 Milyon TL ile ihale yapılmış bu güne kadar yapılan harcama 113.962 Milyon TL dir. Midyat – Cizre Yolu 1990 yılında 30.900 Milyon TL bedelle ihalesi yapılmıştır. Sözleşmeye göre işin bitiş tarihi 1994 yılı iken süre uzatımı 2003 yılı olarak belirlenmiştir. Proje genelinde %90 fiziki gerçekleşme sağlanmıştır. Cizre – Şırnak Yolu 1997 yılında 1.524. Milyar .TL bedelle ihalesi yapılmıştır. Sözleşmeye göre işin bitiş tarihi 1999 yılı iken süre uzatımı 2004 yılı olarak belirlenmiştir. Bu güne kadar 6.617 Milyar TL harcanmışken işin bitimi için 2003 birim fiyatlarına göre 24.968 Milyar TL ödeneğe ihtiyaç duyulmaktadır. Yolun genelinde fiziki gerçekleşme %12 olarak gerçekleşmiştir. GAP ( Cizre Barajı ) Projesi Proje kapsamındaki Cizre Barajı ve HES 701 Trilyon TL keşif bedelle 2002 yılı yatırım programında kredili olarak yer almıştır. İşin yapılması ile ilgili müzakereler DSİ Genel Müdürlüğünce yürütülmektedir. Cizre Organize Sanayi Bölgesi 1996 yılında çalışmalara başlanan Organize Sanayi Bölgesinin daha önce Gürsu köyünde yapılan yer tesbiti sözkonusu yerin ulaşım sıkıntıları dolayısıyla değiştirilirek Katran Köyüne kaydırılmıştır. Halen etüd çalışmaları devam etmektedir. __________________
Tarih ve Coğrafya
Cizre İlçesinin Tarihi Nuh Peygamber ve oğulları tarafından tufandan sonra kurulduğu söylenen Cizre’nin bilinen tarihi M.Ö 4.000 yılında Guti İmparatorluğuna kadar dayanmaktadır. Gutiler Cizre Dicle Cudiyi’de içine alan geniş bir bölgede hakimiyet kurmuşlardır. Cizre daha sonra M.Ö 2000 yılından itibaren Babil Araplar Asurlular Medler Persler Selevkos ve Sasanilerin; İslamiyetin bölgeye gelmesi ile beraber Emevi ve Abbasilerin hakimiyeti altında kalmıştır. 1096 yılında Büyük Selçuklular müteakiben emir ve şeyhliklerle idare edilen Cizre 1627 yılından itibaren Osmanlı İmparatorluğunun egemenliğine geçmiştir. Cizre beyliği önceleri Diyarbakır Sancak Beyliğine bağlı iken 1841 yılında Musul’a bağlanmıştır. Milli mücadele döneminde büyük başarılar gösteren Cizre ye Fransızlar gelip şehri savaşsız teslim almak istemişlerse de halkın direnişi ve silahlanmayı görerek işgalden vazgeçmişlerdir. İslamiyet’in Cizre’ye girmesi ile birlikte şehre yarımada anlamına gelen Cezire adı verilmiş Cumhuriyet döneminde ise küçük bir düzeltmeyle Cizre olarak değiştirilmiştir. Önceleri Mardin iline bağlı bir yerleşim birimi iken 16.05.1990 tarih ve 3647 sayılı yasa ile Şırnak iline bağlanmıştır. Cizre Güneydoğu Anadolu Bölgesinde Şırnak İline bağlı ve ilden 45 Km. uzaklıkta bulunan şirin bir ilçedir. Doğusunda Silopi İlçesi Batısında İdil İlçesi Kuzeyinde Şırnak İli Kuzey batısında Eruh ilçesi Güneyinde ise Suriye Devleti yer almaktadır. Cizre’nin deniz seviyesinden yüksekliği 400 m. Yüzölçümü ise 460 Km2.dir. Cizre İlçesi İdil yolu ile Şırnak yolunun E-90 transit karayolu ile kesiştiği yerde Dicle nehri kenarında etrafı tepelerle çevrili yaklaşık 15.000 dönümlük düz bir alan üzerine kurulmuştur. İlçenin Kuzeydoğusunda 2089 metre yüksekliğindeki Cudi Dağı Kuzeyinde Karadağı atısında Deredağı ve batısında Akdağ bulunmaktadır. Cizre’nin Güneyi ovalıktır. İlçenin arazisi Dicle nehri çevresindeki alüvyonlu ovalarla ve ovanın doğu batısındaki yaylalardan oluşmaktadır. İlçemiz yaz aylarında sıcak ve kurak kış aylarında ılık ve yağmurlu bir iklime sahiptir. Yaz aylarındaki sıcaklık kimi zaman 60c ye kadar ulaşmaktadır. İlçemiz meteorolojik verilere göre ülkemizin en sıcak noktalarından biridir. İlçemizin bitki örtüsü sıcaklık yüzünden yok denecek kadar azdır.
Nüfus
İlçe nüfusu 1990 yılı nüfus sayımına göre 63.626 iken 1997 yılında yapılan nüfus
sayımında 74.755 22 Ekim 2000 tarihinde yapılan genel nüfus sayımında 82.042 olarak belirlenmiştir. Ancak bu oranın daha fazla olduğu tahmin edilmektedir. İlçemiz çevre ilçelerden ve köylerinden göç almakla beraber büyük il merkezlerine de göç vermektedir. İlçedeki yıllık nüfus artış hızı %25.41’dir. Ülkemizdeki nüfus artış hızının 1990-2000 yılları arasında yüzde 18 olduğu göz önünde bulundurulursa bu oran çok yüksektir. Nüfusun 69.591’i olan %85’i ilçe merkezinde 12.451’i olan %15’i ise köylerde yaşamaktadır. KM2’ye düşen insan sayısı 178’dir.
İdari Yapı
İlçemizde 26 köy ve 50 mezra mevcut olup halen 24 köy ve 26 mezra dolu 3 köy ve 27 mezra boş durumdadır. İlçe merkezi dışında belediye teşkilatı bulunmayan Cizre’de ayrıca 10 mahalle bulunmaktadır. D-
Sosyal Durum
İlçede konut tiplerini belirleyen temel faktör bölgenin coğrafi konumundan kaynaklanan aşırı yaz sıcaklarıdır. Bu nedenle daha ziyade çatısız taş örmeli ve geniş avlulu evler ağırlıktadır. Bununla beraber nüfus yoğunluğunun artması ve ekonomik durumun iyileşmesiyle beraber çok katlı modern binaların yapımında artış gözlenmektedir. Köylerde ise genelde yığma evler yapılmaktadır. Evlerde ısınmak için kışları odun ve kömür kullanılır. İlçenin dışarıdan aldığı büyük göç ile nüfus yoğunluğu artmış ve ciddi bir konut sorununu da beraberinde getirmiştir. İlçemizin sosyal yaşantısının belirleyici faktörü aşiret sisteminin sonucu olan gelenek ve göreneklerdir. Ancak kırsal kesimden şehir merkezlerine olan göçler ekonomik yapının değişmesi iletişim ve eğitimin olumlu etkileri sonucu sosyal yapıda gözle görülür gelişmeler görülmektedir. İlçede bilinen aşiretler ise Keççan Ömeran Keççan Şemsan Keççan Hesinan Tayyan Kerevan Çemkari Meman Düdeyran Musa Resan Hirekan ve Batuyan aşiretleridir Bu aşiretler her ne kadar bir arada oturmayı tercih etmekte iseler de ilçe genelinde dağınık ve karışık bir vaziyette oturmaktadırlar. Genel olarak çok çocuklu aile yapısı yaygın olupnüfus planlaması uygulamasında ciddi sıkıntılar bulunmaktadır. İlçemizde ticaret ve hizmet sektörü iş ve çalışma hayatında ilk sırayı almaktadır. Bunu tarım ve hayvancılık sektöründeki faaliyetler takip etmektedir. 4- Sağlık İlçemiz sağlık gurup başkanlığı; 1 adet 75 yataklı Devlet hastanesi 2 adet sağlık ocağı ve 1 adet Verem Savaş Dispanseri ile 1 adet köy sağlık ocağı ve 3 adet köy sağlık evi ile hizmet vermektedir.
Eğitim
Cizre İlçesinde okuma ve yazma bilen nüfusun oranı 1990 yılında erkek nüfus için %58.4 ve kadın nüfus için %20.5 iken bu oran 2000 yılında erkeklerde %82.5’e kadınlarda %44.9’a yükselmekle beraber ülkemiz ortalamasının epeyce gerisindedir. 2003-2004 eğitim yılı itibariyle merkezde 11 Köylerde 5 İlköğretim Okulu 18 Birleştirilmiş sınıflı İlköğretim Okulu 1 Yatılı İlköğretim Bölge Okulu 1 Anaokulu 4 lise 1 Halk Eğitim Merkezi 5 Özel Motorlu Taşıt Sürücü Kursu ve 3 Özel Dershanede örgün ve yaygın eğitim hizmetleri verilmektir. İlçede okuryazarlık oranı %75’tir. İlçemiz genelinde ilköğretim okulu ve liselerde 80 sınıf öğretmeni ve 30 branş öğretmeni ihtiyacı bulunup şu anda bu eksiklikler vekil öğretmenler ile ücret karşılığı derse giren fakülte ve yüksek okul mezunu tarafından tamamlanmaktadır. Yaygın Eğitim Kurumları: Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğünde görevlendirilen 4 Kadrolu Usta Öğretici tarafından giyim biçki-dikiş trikotaj makine nakışları halıcılık bilgisayar okuma-yazma kursları düzenlenmektedir. Özel Öğretim Kurumları: İlçemizde 5 Özel Motorlu Taşıtlar Sürücü Kursu ile 3 Özel Dershane faaliyet sürdürmektedir. Lojman Sosyal Tesis Ve Araç Durumu: İlçemiz Endüstri Meslek Lisesine ait 10 Cizre Lisesine ait 4 Yatılı İlköğretim Bölge Okulunda 20 olmak üzere toplam 34 adet lojman bulunmaktadır. Ayrıca sosyal tesis olarak 85 yatak kapasiteli Öğretmenevi bulunmaktadır. Özel Öğretim Kurumları: İlçemizde 5 Özel Motorlu Taşıtlar Sürücü Kursu ile 3 Özel Dershane faaliyet sürdürmektedir. Cizre ilçesinde 2003-2004 eğitim yılında derslik başına 60 öğrenci düşmektedir. 3-İlçe Halk Kütüphanesi: Kütüphane 1987 yılından beri Belediye Başkanlığına ait 57 m. Salon ve 21 m.lik müdüriyet odasında hizmet vermektedir. Kütüphanede değişik konularda olmak üzere 6549 civarında kaynak eser ile eğitim amaçlı televizyon ve video bulunmaktadır. Yıllık toplam okuyucu sayısı 15.000 civarında olup üye sayısı toplam 457 kişidir. İlçemizin yoğun bir nüfusa sahip olması ve Kütüphanenin okuyucu salonunun dar olması nedeniyle gelen okuyucuları alacak kapasiteye sahip olmaması ve okuyucuların sükünet içerisinde çalışma alanı bulamamalarına Kütüphanemizin çocuk kütüphanesi haline gelmesine ve yetişkin okuyucuların çok seyrek uğramalarına neden olmaktadır. 1996 yılında Kültür Merkezi için 2000 m2 arsa tahsisi yapılmış yatırım programlarına alınmış fakat bugüne kadar yapımına başlanmamıştır. Cizre Özel İsmail Ebul-iz El-Cezeri Müzesi Belediye Caddesindeki 1917 yapımı eski belediye binası 1996 yılında müze olarak açılmıştır. Müzede etnografig ve arkeolojik gudi babil asur selçuklu osmanlı cizre azizan beyliği ve yakın döneme ait 480 eser sergilenmektedir. Bunlar arasında en önemlileri Nuh peygambere ait kıble taşı tufanla ilgili fosillerdeniz salyangoz ve midyeleridir.İlçede en sevilen spor ülkemiz genelinde olduğu gibi futboldur. Cizrespor 2. Lig B kategorisi c gurubunda mücadele etmekte olup ilk yarıyı 10 sırada tamamlamıştır.
Ekonomi
1994 yılından itibaren Başbakanlık genelgesiyle bölgemizde bulunan Habur sınır kapısı üzerinden insani amaçlı yük götüren kamyonların motorin ithalatına izin verilmesiyle beraber ilçemizdeki kamyon sayısı hızla artmış ve adeta tek geçim kaynağı haline gelmiştir. Genel olarak 50.000 ilçemizde ise 16.000 kamyon ve tır bu amaçla kullanılmaya başlanmış başlangıçta kamyonlar için 1.5 tırlar içinse 2 ton motorin ithalat izni 1998 yılı Başbakanlık genelgesiyle 4 ve 8 tona çıkarılmıştır. Sözkonusu sınır ticaretinin getirmiş olduğu zenginlik eylül 2001 tarihine kadar devam etmiş daha sonra getirilen kısıtlama ve yasaklamalar sonucunda durmuş olup ilçemiz ve bölgemiz %80’leri bulan büyük bir işsizliğe mahkum olmanın yanında vergisi dahi ödenemeyen kamyon çöplüğüne dönmüştür. 2- Sanayi İlçemizde sınai anlamda tesis yok denecek kadar azdır. Bozalan köyü sınırlarında mülkiyeti özel idareye ait olan gayrifaal tuğla fabrikası ve ilçe merkezinde özel sektöre ait yine atıl vaziyette bir un fabrikası haricinde sınai tesis bulunmamaktadır. Bunların dışında Dicle nehri üzerinde faaliyet gösteren irili ufaklı kum ocakları mevcut bulunmaktadır. Uygun coğrafi konumu dolayısıyla sınai yatırımlar için bir potansiyeli bulunan ilçemizde organize sanayi bölgesi kurulması konusunda çalışmalar devam etmektedir. İlçemiz ticari hayat itibariyle canlı olup bölgenin merkezi konumundadır. 1998 yılında kurulan Cizre Ticaret ve Sanayi Odasının ise 1050 üyesi bulunmaktadır. İlçe merkezinde Ziraat İş ve Oyakbank banka şubeleri mevcuttur. İlçemizde çok az miktarda sulanabilen tarım arazisi mevcuttur. Bunlar genelde Dicle Nehri ile bunun kolları olan bir takım küçük akarsuların yanında olan arazilerdir. İlçemizde Toplam Sulanabilen arazi miktarı (2.269) Ha.’dır. İlçemizde Tarımsal Arazi durumu şu şekildedir. Hayvancılık ; İlçemizde hayvancılık büyükbaş küçükbaş ve kümes hayvancılığı olarak herkesin kendi ihtiyacını göreceği bir şekilde sürdürülmektedir. Bölgemizde artan terör olayları nedeniyle hayvancılık gerilemiş olduğundan ticari amaçlı hayvancılık çok az yapılmaktadır. Tekrar hayvancılığı ve hayvansal ürünlerin ticari amaçlı yetiştirilmesini özendirmek ve halkımıza öncülük yapmak üzere ŞIRGE Vakfı öncülüğünde ve ortaklığında kurulan Katran Köyünde CİHİP Ltd. Şti. halen yasal olarak faaliyetlerini sürdürmekle beraber süt inekçiliği faaliyetlerini sermaye yetersizliği dolayısıyla durdurmuştur. Ayrıca Koçtepe Köyü Şabani mezrasında yine ŞIRGE Vakfı tarafından yapılan 40.000 kapasiteli alabalık üretme çiftliği tam kapasite ile çalışmamakla beraber 5.000 adet yavru alabalık havuzlarda bulunmaktadır. Kümes hayvancılığını teşvik ve geliştirmek amacıyla hindi palazı projeleri uygulanmaya çalışılmaktadır. İlçemiz Tarım Müdürlüğünce İlçemize giriş ve çıkış yapan her türlü hayvanın kontrolleri ile ilçemizde yetiştirilen hayvanların sağlık taraması sürekli olarak yapılmaktadır. İlçemizdeki küçük ve büyükbaş hayvan mevcudu aşağıya çıkarılmıştır.
Ulaştırma ve Altyapı
İlçede Enerji Üretimi Ve Tüketimi İlçemizde TEAŞ’ın Cizre Trafo Merkezi 154 Kilovoltluk enerjiyi 34.5 Kv’ye indirerek Cizre ve çevre yerleşim birimlerine elektrik enerjisi sağlamaktadır. Tesisin kurulu gücü 50 MW’dir. İlçede kişi başına elektrik enerjisi tüketimi ortalama yıllık 1200 KWH’dır. Cizre ilçesine bağlı 24 köy 15 mezra ve 15 karakol olmak üzere 54 yerleşim biriminin işletmesi aksatılmadan yürütülmeye çalışılmaktadır. Köye dönüş projesi kapsamında Ulaş Bağlarbaşı ve Kayaköy’ün elektrik altyapıları tamamlanmış bulunmaktadır. Şehir merkezinde Dicle Nehrinin kenarındaki 2 adet keson kuyu ve DSİ tarafından açılan 2 adet derin kuyuyla Dereköy membasından elde edilen kaynak suyunna ilaveten Çağlayan Köyünden getirilen kaynak suyla sağlanmakta olup Şehrin % 70’lik kısmına düzenli olarak su verilebilmektedir. Çağlayan Köyünden Cizre Su Depolarına kadar 29 km olan su isale hattı döşemesi ve toplam 12.000m3 kapasiteli 5 adet deponun (2 adet 5.000 m3. 1 adet 1.000 m3 2 adet 500m3) yapımını kapsayan içme suyu isale hattı çalışmalarının %100’lük kısmının fiziki gerçekleştirilmesi tamamlanmıştır. İlçemize bağlı 24 köy ve 18 mezranın büyük bölümünde içmesuyu sorunu bulanmamaktadır. 25.09.2002 tarihindeki ilk kanalizasyon çalışmalıyla 650.000.000.000 TL’si Başbakanlık Acil Destekleme Fonundan 600.000.000.000 TL’si ŞİRGE Vakfından 850.000.000.000 TL’si de Cizre Belediye Başkanlığından olmak üzere toplam 2.100.000.000.000 TL harcanmış ve bu çalışmayla ilçenin kanalizasyon sorununun %45’lik bölümü tamamlanmıştır. İpek yolu olarak da adlandırılan ve ülkemizi Irak’a bağlayan E-90 Uluslararası karayolu ilçemizden geçmektedir. Cizre buna ilaveten Şırnak (D-400) ve Midyat (D 380) Devlet yollarının E-90 ile kesişme noktasındadır. Demiryolunun bulunmadığı ilçemize en yakın hava limanı Mardin en yakın liman ise Mersin illerindedir. Cizre ilçesi köy yolları bakımından ülkemizdeki şanslı ilçelerden biridir. Bütün köy yollarımız asfalt olup bazılarının özellikle ikinci kat asfalt kaplamaya ihtiyacı bulunmaktadır.
Cizre
Turizm
Cizre ilçesi sahip olduğu zengin tarihi kültürel kaynakları ve doğal değerleri ile turistik açıdan cazibe merkezi olabilecek niteliklere sahiptir. İlçenin turizm merkezlerinin başında Nuh Tufanı sonucu Hz. Nuh Gemisinin konduğuna inanılan Cudi Dağı gelir. Cudi Dağında Hz.Nuh (A.S.) ın gemisine ait mıt denilen büyük çiviler ve tahta kalıntıları mevcuttur. Bu olayı Kuran’ ı Kerim’ de doğrulanmaktadır. Cizre’deki tarihi eserler Cizre Ejderleri: Fizikçi ve Makine mucidi “Ebul-iz İsmail Bin Rezzez El Cezeri” tarafından XII. Yüzyılda kazıma tekniği ile tunçtan Cizre Ulu Camii iç kapısının tokmakları olarak yapılmıştır. Sfenks ejderler badem gözlü sivri kulaklı kanatlı yaratıklara benzetilmiş ve birbirlerinin kanatlarını ısırır şekilde yapılmışlardır. Gövdeleri yılan derisine benzetilmiştir. Ejderlerden biri Dicle diğeri Fırat nehrini ortadaki arslan başı Cizre insanını alt bölümdeki kartallar ise savaş gücünü simgeler. Cizre Ejderleri Ulu Camii kapısında kapı tokmağı şeklinde sağlı ve sollu olmak üzere iki adet iken Ejderlerden bir tanesi 1969 yılında Danimarka’ya kaçırılmış olup diğeri ise İstanbul Türk İslam Eserleri Müzesinde sergilenmektedir. Cizre Kalesi: Hz. Nuh’un tufan olayından esinlenerek M:Ö 4000 yılında Mezopotamya’da hüküm sürmüş olan Gudi İmparatorluğu döneminde gemi şeklinde yapılmıştır. Zaman içerisinde bölgede cereyan eden savaşlar sırasında kısmen yıkılan kale daha sonra Asurlular Babiller ve Abbasiler tarafından yeniden onarılmıştır. Kalede Hamam medrese mahkeme zindan ve diğer her türlü teşkilat bulunuyordu. Kale içerisindeki beş önemli tarihi yapı ise; • Sarayburnu Kapısı: Kale içerisinde bulunan kapı M:Ö 241-246 yılları arasında Sasani İmparatorluğu zamanında 1. Erdeşir Babekan tarafından yaptırılmıştır. Üç muazzam yekpare siyah taştan yapılan kapının kubbesi içerisinde bir kitabe ile iki arslan kabartması bulunmaktadır. Mem-u Zin Zindanı: Mem-u Zin destanında Mem’in kaldığı zindan halen sağlam olarak muhafaza edilmektedir. Taşları arasında eritilmiş kurşunun harç yapılarak döküldüğü zindanın üst kısmı kubbe şeklindedir. İki Katlı Tarihi Bina Asur Sasani ve Arap Hükümdarları tarafından on odalı ve kalın taş duvarlı bina 1480 li yıllarda Cizre Emir beyi Tacdin’in evi olarak kullanılmıştır. Belek Burcu 1596 yılında Cizre Beyi Şeref Bin Muhammed Bin Hanabdal tarafından kalenin kuzeybatısına bir sıra siyah bir sıra beyaz taştan ve dikdörtgen şeklinde yapılmıştır. Hamidiye Kışlası II. Abdülhamit devrinde Cizre’yi idare eden Mustafa Paşa tarafından kalenin güneyinde yaptırılmış kışla binasıdır. Nuh Peygamber Camii ve Türbesi Halen ilçemizde bulunan ve İslamiyetten önce kilise olduğu söylenen caminin alt Hz. Nuh’un mezarı bulunmaktadır. Bugün cami ve türbe modern görünüme kavuşmuştur. Ulu Cami İslamiyetin kabul edilmesiyle beraber 639 yılında kiliseden camiye çevrilmiştir. Restorasyon çalışmaları devam eden Ulucami halen cami olarak da kullanılmaya devam edilmektedir.. Kırmızı Mederese ve Şeyh Ahmet El-Cezeri Türbesi 15. yüzyılda Cizre Azizan Beyi II: Şeref tarafından yaptırılmıştır. Selçuklu mimari tarzını taiyan yapı kırmızı tuğlalarla örüldüğünden “kırmızı medrese” denilmiştir. Mescidin güneyinde türbesi bulunan Şeyh Ahmed El-Cezeri ise 1404-1479 yılları arasında yaşamış ünlü bir şairdir. İsmail Ebul İz El-Cezeri Türbesi 1153-1233 yılları arasında Cizre’de yaşayan ünlü mucidin türbesi Nuh Peygamber Camii avlusundadır. Abdaliye Medresesi ve Mem-u Zin Mir Abdal camii olarak isimlendirilen mederese 1437 yılında Cizre Azizan Beyi Emir Abdullah İbn Abdullah İbn Seyfettin Bohti tarafından yaptırılmıştır. Şair-yazar Şeyh Ahmed Hani tarafından kaleme alınan Mem-u Zin aşkının kahramanları Mem Zin ve Bekir’in türbeleri medresenin güneyinde ve bodrum katındadır. İlçemizde 3 yıldızlı bir otel bulunmaktadır. Cizre ilçesinin sosyo-ekonomik yapısının değerlendirilmesi sonucunda ileriye dönük gelişme perspektifleri içerisinde turizm sektörünün önemli bir potansiyele sahip olduğu ve potansiyelin iyi bir şekilde değerlendirilmesi sonucunda turizmin ilçe ekonomisine olumlu katkılar sağlayabileceği değerlendirilmektedir.
Cizre
Çalışmalar ve Yatırımlar
Şırnak Cizre Küçük Sanayi Sitesi 1999 yılında 875.000.000.000 TL ihale bedeliyle Nusaybin yolunda yapımına başlanan 100 işyeri kapasiteli Cizre Küçük Sanayi Sitesinin %20’si bitirilmiş durumdadır. Cizre – Çemkari Göçebe 196 Konut inşaatı 1996 yılında 173.896. Milyon TL bedelle ihalesi yapılan konutlar bitirilmiş olup dağıtım için hak sahiplerinin belirlenmesi beklenmektedir. Kebeli Köyü İlköğretim Okulu 2003 yılında 299.900 Milyon TL ile ihale yapılmış bu güne kadar yapılan harcama 113.962 Milyon TL dir. Midyat – Cizre Yolu 1990 yılında 30.900 Milyon TL bedelle ihalesi yapılmıştır. Sözleşmeye göre işin bitiş tarihi 1994 yılı iken süre uzatımı 2003 yılı olarak belirlenmiştir. Proje genelinde %90 fiziki gerçekleşme sağlanmıştır. Cizre – Şırnak Yolu 1997 yılında 1.524. Milyar .TL bedelle ihalesi yapılmıştır. Sözleşmeye göre işin bitiş tarihi 1999 yılı iken süre uzatımı 2004 yılı olarak belirlenmiştir. Bu güne kadar 6.617 Milyar TL harcanmışken işin bitimi için 2003 birim fiyatlarına göre 24.968 Milyar TL ödeneğe ihtiyaç duyulmaktadır. Yolun genelinde fiziki gerçekleşme %12 olarak gerçekleşmiştir. GAP ( Cizre Barajı ) Projesi Proje kapsamındaki Cizre Barajı ve HES 701 Trilyon TL keşif bedelle 2002 yılı yatırım programında kredili olarak yer almıştır. İşin yapılması ile ilgili müzakereler DSİ Genel Müdürlüğünce yürütülmektedir. Cizre Organize Sanayi Bölgesi 1996 yılında çalışmalara başlanan Organize Sanayi Bölgesinin daha önce Gürsu köyünde yapılan yer tesbiti sözkonusu yerin ulaşım sıkıntıları dolayısıyla değiştirilirek Katran Köyüne kaydırılmıştır. Halen etüd çalışmaları devam etmektedir. __________________
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder